Monumentenroute 2024
Open Monumentendag Wageningen op zondag 15 september 2024
Routes, netwerken & verbindingen
1 VAREN
over de Rijn met Safarischip De Blauwe Bever
Het Stek
Grebbedijk 57, 6702 PB Wageningen
Startpunt: Het Stek bevindt zich naast Grebbedijk 57.
Starttijden: 11:00, 12:00, 14:00, 15:00, 16:00
Komende vanuit de binnenstad over de Grebbedijk is Het Stek vóór nummer 57.
Eenmaal de weg ingereden zie je een grote kade vlakbij de ingang van de haven.
Aan de kade ligt de Blauwe Bever klaar. Er is voldoende parkeergelegenheid.
LET OP: er vindt intensieve parkeercontrole plaats, graag parkeren binnen de vakken en niet op de kade.
Passagiers moeten trap kunnen lopen en zelfstandig aan boord kunnen komen, rolstoelen en rollators kunnen niet worden meegenomen aan boord.
Kosten per persoon zijn: 1 euro plus 1 euro per boeking (als voorbeeld: 3 personen is 3 x 1 + 1 euro = 4 euro). Aan boord krijgt u een gratis kopje koffie of thee aangeboden.
VOORAF RESERVEREN VEREIST: www.deblauwebever.nl
2 WATERTOREN
Water kwam uit de kraan dankzij de Wageningse ‘peperbus’
Gemeentelijk monument
Generaal Foulkesweg 106, 6703 DS Wageningen
12:00–17:00 uur beklimmingen toren onder leiding van BOEi
Speciaal voor Open Monumentendag is een expositie met stukken van de Nederlandse Watertoren Stichting ingericht.
Wij vinden het vandaag de dag heel gewoon dat er water uit de kraan komt. Toch is het niet eens zo heel lang geleden dat het drinkwaternetwerk is aangelegd. Om precies te zijn is de start van het Wageningse waterleidingnet op 15 april 1898 feestelijk en massaal gevierd met een spuitende fontein voor het stadhuis. Voor de broodnodige waterdruk is de kort daarvoor gereedgekomen watertoren ‘Belvedère’ – met bijbehorend pompstation onder aan de berg – verantwoordelijk. Hoog boven op de Wageningse Berg stond hij daar in volle glorie, een fraaie water- en uitkijktoren ineen. Echt een visitekaartje voor de stad naar ontwerp van architect Roelof Kuipers.
Deze toeristische trekpleister was twintig meter hoog en had – net als zijn opvolger – een prachtig uitzicht over de Betuwe, met goed weer zelfs tot in Duitsland. Dat uitzicht was precies de reden dat de watertoren in de Tweede Wereldoorlog door de Duitsers als uitkijkpunt gebruikt werd. Maar helaas ook de reden dat de toren aan het eind van de oorlog door geallieerd vuur vanuit de Betuwe onherstelbaar beschadigd raakte.
In 1948 komt de opvolger van de verwoeste watertoren Belvedère gereed. Zo’n tien meter hoger en een ranke verschijning op dezelfde locatie bovenaan de berg. Architect Theodoor K.J. Koch uit Renkum is verantwoordelijk voor het ontwerp. Zoals de bijnaam ‘peperbus’ al doet vermoeden wordt de Wageningse toren bij oplevering met gemengde gevoelens ontvangen. Het ontwerp oogt modern en sober en mist volgens velen de charme van zijn voorganger Belvedère. Maar qua stroming past het toch echt in de meer traditionele bouwstijl van de Delftse School. Beton is hier wel als constructiemateriaal gebruikt, maar wordt met traditionele bakstenen aan het zicht onttrokken. De watertoren is door de voortschrijdende techniek niet meer als zodanig in gebruik. Eigenaar BOEi zoekt nog naar een mooie herbestemming van dit Wagenings erfgoed.
3 STADSBOERDERIJ
Recreëren bij de Stadsboerderij aan de stadsgracht
Gemeentelijk monument
Spijk 13, 6701 AK Wageningen
11:00–17:00 uur openstelling en Oud Hollandsespelen voor de kinderen
Met een klein voetveertje over de stadsgracht dobberen om bij de proefvelden te kunnen komen, vast hilariteit alom. Het is bijna dagelijkse kost voor de jonge leerlingen van de in 1876 opgerichte Rijkslandbouwschool. Vanuit het hoofdgebouw het Bassecour, waar de theorie wordt aangeboden, vlot door dus naar de praktijk op de tarwevelden. Direct achter het Bassecour is hiertoe door de gemeente een groot terrein aangekocht en beschikbaar gesteld aan het Rijk voor aanschouwelijk onderwijs. Het huidige Torckpark wordt zo getransformeerd tot botanische tuin en boomkwekerij. Voor akkerbouw moeten de leerlingen dus eerst het grachtwater bevaren. De proeven met het kweken van tarwe op deze velden aan het Spijk zijn van grote betekenis voor de plantenveredeling. Nieuwe tarwerassen die er onder de bezielende leiding van docent en later hoogleraar Luitje Broekema worden gekweekt blijken zeer gunstig voor de Nederlandse landbouw.
Langs het grachtwater en omringd door de gewassen verrijst in die begintijd ook deze mooie proefboerderij annex tuinmanswoning. Het ontwerp is uit de koker van Rijksbouwkundige Jacobus van Lokhorst (1844–1906). Het is een van zijn eerste opdrachten voor het landbouwonderwijs hier in Wageningen. Typerend voor zijn ontwerpen in neorenaissancestijl zijn de ver uitstekende dakranden, de bogen boven de deuren en vensters ingevuld met een in patroon gemetselde bakstenen en de horizontale spekbanden. Kenmerken die ook in deze T-boerderij met dwarsgeplaatste schuur zijn terug te vinden. Een mooi terugkerend detail is het klaverbladmotief dat op de boeiboorden is aangebracht. Ook fraai zijn de smeedijzeren muurankers ter hoogte van de verdiepingsvloer in het voormalige woongedeelte.
De Stadsboerderij is tegenwoordig nog steeds een leerbedrijf. Wel inclusiever dan in de begintijd. Zo verzorgen cliënten van ’s Heeren Loo er sinds jaar en dag met veel plezier de dieren en het onderhoud van het pand. Kinderen en hun ouders/verzorgers kunnen dankzij vele vrijwilligers naar hartenlust genieten van de dieren en het groen aan het Spijk.
4 MUSEUM DE CASTEELSE POORT
als brug naar het met water omringde kasteel
Gemeentelijk monument
Bowlespark 1A, 6701 DN Wageningen
11:00–17:00 uur openstelling, centraal punt OMDW en startpunt wandeling ‘In het voetspoor van Hemmo Bos’ o.l.v. Ruud Schaafsma
Als plaats op de grens met het vaak vijandige Utrecht is Wageningen al vroeg gebaat bij stevige verdedigingswerken. Nog voordat Wageningen in 1263 stadsrechten ontvangt van graaf Otto II van Gelre is er al een begin gemaakt met het uitgraven van de gracht. De daarbij opgeworpen grond is eenvoudigweg gebruikt om een aarden wal rondom de stad te creëren. Dit noodzakelijke middeleeuwse verdedigingsstelsel, met grachten, wallen, torens, stadsmuren en ook stadspoorten wordt pas begin 16e eeuw gecompleteerd met een burcht of kasteel. De toenmalige hertog Karel van Gelre vertrouwt niet langer alleen op vestingwerken om Wageningen voor Gelre te kunnen behouden. Hiertoe stelt hij een slotbewaarder aan die tevens militair bevelhebber (drost) is van de stad. Zijn belangrijkste taak is het zorgen voor voldoende manschappen, paarden en voorraden in de burcht die aan de zuidoostkant van de stad verrijst. De burcht omvat vier aarden wallen, waarvan twee tegen de al bestaande stadsmuren worden gelegd. Rondom dit complex loopt dan aan de stadszijde een brede enkele gracht, aan de buitenzijde een al aanwezige dubbele gracht. In 1526 verrijst een poortgebouw met twee torens, gevolgd door kasteelmuren en een noordelijke geschutstoren. Op het ontstane middenterrein komen gebouwen, waaronder een bakhuis, brouwerij en paardenstal. De kaart uit 1562 die Jacob van Deventer van de vesting Wageningen maakt, geeft heel goed weer hoe het kasteel aan alle kanten omringd is door grachtwater en zo een geheel afgesloten terrein vormt binnen de stadsmuren.
Het 19e eeuwse gebouw waarin museum de Casteelse Poort is ondergebracht verwijst in naam nog naar deze middeleeuwse verdedigingsfunctie waarin het kasteel de stad moest beschermen tegen vijandige binnendringers. Het pand is letterlijk (deels) opgetrokken uit restanten van het 16e eeuwse poortgebouw. In de kelder van het museum zijn nog overblijfselen te bewonderen van een van de kasteeltorens.
5 KINDERBUSTOUR
voormalige lijn 50 via de Hoogstraat
Nudepark 173, 6702 DZ Wageningen
Startpunt: straatje rechts naast de Gamma
Starttijden: 11:00, 12:15, 13:30, 14:45, 16:00
VOORAF RESERVEREN VEREIST: www.omdw.nl (maximaal 25 plaatsen per rit)
Kinderactiviteit gericht op kinderen in de leeftijd van 7–12 jaar (onder begeleiding van ouder/verzorger)
Met een nostalgische oldtimer bus door de Hoogstraat rijden, dat is nu mogelijk, dus pak die kans. Het is haast niet meer voor te stellen maar de Hoogstraat was toch echt onderdeel van de buslijn tussen Arnhem en Utrecht en vice versa. Onderweg stoppen we bij Hotel de Wereld voor een versnapering en een filmpje. Het eindstation is Stadion de Wageningse Berg waar een balletje getrapt kan worden. Ook word je weer keurig teruggebracht naar de oorspronkelijke opstapplaats.
6 B&B VILLA ARION
Gemeentelijk monument
Niemeijerstraat 6, 6701 CP Wageningen
11:00–17:00 uur openstelling, bezichtiging B&B en tentoonstelling over voormalig bewoner Villa Arion: dokter Theodorus Niemeijer
Het ontstaan van deze villa heeft indirect te maken met een verwoestende dijkdoorbraak in 1855. Begin maart van dat jaar raakt de Rijn na een hevige vorstperiode zo verstopt door kruiend ijs dat het op een gegeven moment met groot geweld een enorm gat in de Grebbedijk slaat. Het kolkende rivierwater stroomt vervolgens diep de Gelderse Vallei in. Dit is reden voor het waterschap – toen nog de Dijkstoel van Wageningen en Bennekom – om de Grebbedijk te versterken. Hiertoe wordt in 1859 de dijk tussen de havenkom en het Rijnbolwerk rechtgetrokken. Dit betekent feitelijk dat een stukje uiterwaard, de Distelkamp geheten, nu binnendijks komt te liggen. En dat biedt weer kansen voor woningbouw. Het zal nog tot circa 1870 duren voor de eerste huizen verrijzen op dit voormalige weiland. Riante hoge herenhuizen aan de Nudestraat, kort erop gevolgd door een heus uitbreidingsplan met de treffende naam ‘Nieuw Wageningen’. Villa Arion maakt deel uit van dit eerste Wageningse uitbreidingsplan uit 1874 waarin twee nieuwe straten zijn geprojecteerd. Met een grote boog loopt de eerste – later bekend als Niemeijerstraat – vanaf de Markt bij de stadswaag over de Stadsgracht helemaal door tot aan de Nudestraat. De tweede straat, de Dijkstraat, kruist deze lange gebogen weg en loopt vanaf de Grebbedijk naar de Nudestraat. Voor dit plan moet wel het tien jaar eerder aangelegde parkje van tuinarchitect K.G. Zocher voor een groot deel wijken. In dit plantsoen in de welbekende Engelse slingerende landschapsstijl is het tot dan toe heerlijk flaneren. Met de komst van nieuwe ruimgelegen villa’s als Arion, Bella Vista en Candia komt hieraan dus deels een eind. Maar het woongenot zo dicht bij de stad en de rivier maakt dit gemis ongetwijfeld meer dan goed.
7 HOTEL DE WERELD
Gemeentelijk monument
5 Mei Plein 1, 6703 CD Wageningen
11:00–17:00 uur openstelling en rondleidingen Gilde
14:30–17:00 uur rondleidingen bovenverdiepingen
Al midden 17 e eeuw, maar vermoedelijk nog eerder, is er sprake van een herberg in een boerenhoeve met stallen op de huidige locatie van Hotel De Wereld. Op oude kaarten staat deze herberg duidelijk strategisch weergegeven op een driesprong van wegen. Daar waar de weg naar het noorden (naar Bennekom en Ede) aansluit op de belangrijkste doorgaande oost-westverbinding. Deze verbinding loopt vanuit Arnhem via de Wageningse Berg, Bergpoort, Hoogstraat, Nudepoort en vervolgens verder over de Grebbedijk via Rhenen verder Utrecht in. Strategisch ook omdat de herberg met een globe als uithangbord – ‘Daer waer de Waerelt uithangt’ – net buiten de Bergpoort ligt. Zelfs als de poort al gesloten is voor de nacht, dan nog kan de vermoeide reiziger in Wageningen onderdak vinden.
In de jaren twintig van de 19e eeuw komt een van de eerste rijkswegen in Nederland gereed: de straatweg Utrecht-Arnhem met aansluiting naar Den Haag en Duitsland. Dit maakt het verkeer in de nabijheid van de herberg intensiever en eigenaar Steuk neemt een drastisch besluit. Er moet nieuwbouw komen op de locatie van het oude logement. Wat verrijst is een veel ruimer en chiquer gebouw met twee etages en een zolderverdieping: Hotel De Wereld ziet zo in 1852 het levenslicht. De komst van de Oosterstoomtram met een eigen halteplaats eind 19e eeuw geeft het hotel nog meer klandizie. Het klantenbestand breidt vervolgens verder uit door het neerstrijken van het landbouwonderwijs in het dan nog erg bescheiden stadje. Vooral wanneer de Landbouwhogeschool in 1918 wordt opgericht. Gasten uit de wetenschappelijke wereld weten het hotel te vinden voor recepties, diners en uiteraard ook overnachtingen.
8 SCHIP VAN BLAAUW
voormalige professorenwoning Landbouwhogeschool
Rijksmonument
Generaal Foulkesweg 70, 6703 BW Wageningen
11:00–17:00 uur openstelling en rondleidingen
Hoewel de naam anders doet vermoeden, ligt het Schip van Blaauw toch echt aan wal. Bovenop de Wageningse Berg, langs de voorheen belangrijkste doorgaande route naar Arnhem: de Rijksstraatweg, later Generaal Foulkesweg. Het complex van laboratorium en inpandige professorenwoning ineen was eigenlijk onderdeel van een veel grootschaliger plan voor de Wageningse Berg. Een plan uit 1918 voor de ontwikkeling van de Landhouwhogeschool dat zich niet alleen op de Rijnzijde van Rijksstraatweg concentreerde, maar vooral ook op De Dreijen aan de overzijde van de weg. Het ontwerp van vermoedelijk H.F. Hartogh Heys van Zouteveen voorzag in diverse onderwijs- en bestuursgebouwen inclusief onderzoeksterreinen op de berg. Maar de intredende economische recessie gooide roet in het eten. Alleen de laboratoria voor Microbiologie en Plantenfysiologie, met de blik gericht op de Betuwe en de Rijn, zijn wel van de grond gekomen.
Niet de minste gebouwen overigens. Beide laboratoria zijn prachtige voorbeelden van de Amsterdamse Schoolstijl, waarbij kosten noch moeite gespaard zijn en alles op elkaar is afgestemd: van paraplubak tot versierend houtsnijwerk, van glas-in-lood tot ambachtelijk siermetselwerk. Alles om te komen tot een expressionistisch Gesamtkunstwerk of totaalkunstwerk. De rijk gedecoreerde laboratoria hebben flink aan het budget van de Rijksgebouwendienst geknabbeld. Dit is ook zeker te zien aan de professorenwoning in het Schip van Blaauw. De van sierlijk houtsnijwerk voorziene erker met balkon onder een uitbundig dak-overstek doet denken aan de boeg van een schip. In de volksmond heet het gebouw dan ook al vrij snel Schip van Blaauw, naar de professor, niet naar de architect van het pand met toevallig dezelfde achternaam.
9 SCHIP VAN BLAAUW
voormalig laboratorium Landbouwhogeschool
Rijksmonument
Generaal Foulkesweg 72, 6703 BW Wageningen
11:00–17:00 uur openstelling, rondleidingen en kinderspeurtocht
Het Laboratorium voor Plantenphysiologisch Onderzoek is in 1919–1921 gebouwd, kort na de oprichting van de Landbouwhogeschool in 1918. Het universiteitsgebouw was bedoeld voor wetenschappelijk onderzoek en onderwijs, maar de architect Cornelis Jouke Blaauw wilde er ook een statement mee maken. Hij ontwierp een markant gebouw met fraaie details in de toen modieuze Amsterdamse Schoolstijl. Door zijn vorm kreeg het laboratorium met hoogleraarswoning al snel de bijnaam Schip van Blaauw.
De collegezaal bood plek aan een kleine honderd studenten, en was daarmee op de groei ontworpen. Maar professor Anton Hendrik Blaauw – geen familie van de architect – was meer geïnteresseerd in het uitvoeren van wetenschappelijk onderzoek dan in het geven van colleges.
De professor was zo bevlogen dat hij te allen tijde zijn proeven wilde kunnen bezoeken, zelfs ‘s nachts. De hoogleraarswoning was daarom direct verbonden met het laboratoriumdeel. Op elke verdieping was een doorgang naar het laboratorium, zelfs vanuit de verdieping met de slaapkamers. Baanbrekend was Blaauws bollenonderzoek waardoor Nederland wereldwijd bollen kon gaan exporteren. Vanzelfsprekend gebeurde dit onderzoek in nauwe samenwerking met bollentelers en (internationale) handelaren.
Tegenwoordig lopen er in en om het Schip geen hoogleraren, onderzoekers in witte labjassen, glasblazers en tuinlieden meer rond. Nu zijn er diverse bedrijven gevestigd en de hoogleraarswoning wordt bewoond door een gezin. Tijdens Open Monumentendag maken we graag even een reis terug in de tijd, leiden we met plezier belangstellenden rond en vertellen we mooie verhalen. De tuin rondom is al
even bijzonder met prachtige oude bomen en bouwwerken die verwijzen naar het landbouwkundig onderzoek van weleer.
(Tekst geschreven door Ria Dubbeldam)
10 WANDELING OVER DE ENG
o.l.v. Conny Almekinders en Wim Braakhekke
Startpunt: parkeerplaats Dolderstraat 88, 6704 PM Wageningen (voorheen kantine korfbalclub)
Starttijd: 15:00 uur
Conny Almekinders (De Wageningse Korenschoof) en Wim Braakhekke (natuurgids) nemen de bezoekers mee over de Eng in een bijzondere tocht terug in de tijd. Tijdens de wandeling wordt stilgestaan bij de historische vorming van het landschap en het gebruik ervan door de eeuwen heen. De verbinding van de Eng met de stad en ook de huidige problematiek komen uitgebreid aan bod tijdens een wandeling van zo’n 1,5 uur.
11 WANDELING OERPAD HOLLEWEG
o.l.v. gids van Gilde Wageningen
Startpunt: Hoek Westbergweg/Generaal Foulkesweg
Starttijd: 13:00 en 15:00 uur
De Holleweg is met recht een oerpad te noemen. Deze verzonken gelegen weg met pittige stijging was onderdeel van een prehistorische route die de Betuwe met de Veluwe verbond. Bij een doorwaadbare plaats in de rivier kon men toentertijd de Rijn oversteken. Sinds de middeleeuwen zorgt het Lexkesveer op ongeveer dezelfde locatie voor de verbinding – met droge voeten – naar het zuiden.
12 WANDELING IN HET VOETSPOOR VAN HEMMO BOS
o.l.v. Ruud Schaafsma
Startpunt: Museum de Casteelse Poort, Bowlespark 1A, 6701 DN Wageningen
Starttijd: 11:00 en 14:00 uur
Hemmo Bos is de maker van de Natuurhistorische Wandelkaart van Wageningen en Omstreken uit 1891. Naast een schat aan informatie over bomen, mierennesten en orchideeën geeft de wandelkaart ook een prachtig overzicht van wegen en waterwegen aan het eind van de 19e eeuw. Auteur Ruud Schaafsma neemt je aan de hand van onder meer deze kaart mee op een reis in de tijd. Zo gaat de route langs de huizen waarin Hemmo Bos, grondlegger van het Rijksproefstation voor Zaadcontrole, gewoond en gewerkt heeft.
13 GROTE KERK
maatschappelijk en religieus verbinder
Rijksmonument
Markt 1, 6701 CX Wageningen
11:30–15:30 uur openstelling
12:00–14:00 uur demonstratie (en zelf bespelen) Flentrop orgel
15:30 uur speciale viering ‘Zorg voor de aarde’ met concert van het Johanneskoor o.l.v. Bas Jongeling
N.B. het concert is vrij toegankelijk, maar in- en uitlopen tijdens het concert is niet gewenst
Dit religieus erfgoed kent een eeuwenoude historie. Vele generaties Wageningers zijn hier gedoopt, getrouwd en zelfs begraven. Velen vonden er mogelijk troost, een luisterend oor en verbondenheid. Vrij kort na 1263, wanneer Wageningen stadrechten ontvangt van graaf Otto II van Gelre, staat op deze plek een bescheiden Romaanse kerk. In de 15e eeuw krijgt de noordzijde een gotische zijbeuk. Nog een eeuw later zal het Godshuis helemaal in gotische stijl worden verbouwd met de kenmerkende hoge spitsbogen in vensters en gewelven. De kerk vormt eeuwenlang het religieuze hart van de stad. Van hieruit gaat jaarlijks op Sint Jansdag (24 juni) de processie ‘Ten Heijligen Cruijs’ naar het oudere kerkje op de Wageningse Berg. Een processie die op de kaart van Wageningen van Jacob van Deventer uit 1562, heel nadrukkelijk is aangegeven. Sinds 2013, tijdens de viering van 750 jaar stadsrechten, is deze jaarlijkse Sint Janstocht nieuw leven ingeblazen door muziekgroep Madlot. Al zingend in een bonte culturele optocht samen bergopwaarts langs processiepunten naar de oude (overblijfselen van de) Sint Janskerk.
Tegenwoordig staat de Grote Kerk nog altijd in het hart van de stad. Aan de Markt, omringd door de vele gezellige terrasjes, is het gebouw vanouds een centrum van verbinding en samenkomst. Op zondagen tijdens de gebruikelijke kerkdiensten van de Protestantse Gemeente. Maar de in 2019/20 compleet gerenoveerde kerk is daarnaast ook te boeken voor een keur aan samenkomsten en culturele uitingen: tentoonstellingen, symposia en concerten. Zo is de Grote Kerk toekomstbestendig de 21ste eeuw ingerold.
14 VISUM MUNDI (VOORMALIGE AULA)
culturele verbinder
Generaal Foulkesweg 1, 6703 BG Wageningen
11:00–14:00 uur openstelling
11:00–13:00 uur vertoning van oude Wageningse filmpjes in de zaal
Met de metamorfose tot cultuurtempel, zoals eigenaar BOEi de herbestemming van de Aula aankondigt, krijgt het voormalige WUR-gebouw een nieuwe cultureel verbindende functie. Visum Mundi heet dit ambitieuze Wageningse initiatief: zowel figuurlijk als letterlijk met de blik op de wereld. Figuurlijk omdat er meerdere filmzalen gecreëerd gaan worden, beheerd door het Heerenstraattheater. Letterlijk omdat het pand Hotel De Wereld in het vizier heeft. Deze beroemde buurman gaat in de nabije toekomst samen met de Aula, de bijbehorende bibliotheek en het Prinses Irenebrigade Plein het Vrijheidskwartier vormen. Een ambitieus plan dat vele potentiële bezoekers moet gaan prikkelen om naar Wageningen te komen. In de voor malige Aula is dan uiteraard ruimte voor filmvertoningen, maar ook voor muziek, literatuur en vooral debat.
In september 2024 staat de officiële opening van Visum Mundi gepland. Bijna honderd jaar na het initiatief tot oprichting van een aula in 1926. De directe aanleiding hiervoor is het vieren van vijftig jaar landbouwonderwijs in Wageningen. Oud-minister van Landbouw, Nijverheid en Handel, Dr. F.E. Posthuma neemt het voorzitterschap van het comité op zich en richt zich met klem ‘tot allen die hun welvaart aan het landbouwonderwijs te danken hebben’. En dat zijn er veel want alras is een groot geldbedrag verzameld door verenigingen, cultuurmaatschappijen en particulieren in Nederland, maar vooral ook in de voormalige koloniën. In principe kan dus de eerste schop de grond in, het benodigde geld is bijeengebracht. Toch zou het door vermoeiende discussies tussen de gemeente en de Landbouwhogeschool over locatie en ontwerp, nog negen jaar duren voor de deuren van de Aula in 1935 eindelijk opengaan. Het is ook anno nu nog altijd een imposant gebouw waar het auditorium – voorheen bestemd voor alle promoties en inauguraties van de WUR – tot prachtige film- annex theaterzaal wordt omgebouwd.
15 WUR
Interactieve bijeenkomst ‘De WUR in verbinding’
in VISUM MUNDI (VOORMALIGE AULA)
Generaal Foulkesweg 1, 6703 BG Wageningen
13:00–14:00 uur
Ton van Rhoon gaat in gesprek over ‘De WUR in verbinding’, met als gasten:
Jan Schakel: relatie WUR en gemeente
Rien Bor: relatie WUR en internationale studenten
Ger Willems: relatie WUR en bedrijven
16 KEGELBAAN
in Studentensociëteit Ceres, sportieve studentenverbinder
Generaal Foulkesweg 1B, 6703 BG Wageningen
11:00-17:00 uur openstelling
Het sociëteitsgebouw van studentenvereniging Ceres bevindt zich aan de voet van de Wageningse Berg. Enigszins verscholen door de twee imposante kastanjebomen in de diepe voortuin ligt de villa er vreedzaam in het groen. Dit statige voormalige woonhuis Villa Veluvia is werkelijk een plaatje om te zien. Zoals veel herenhuizen aan de Generaal Foulkesweg is de villa eind 19e eeuw gebouwd. Opvallend aan het monumentale pand zijn de gepleisterde gevels met zowel horizontale als verticale schijnvoegen waardoor het lijkt alsof ze met planken zijn bekleed. De verticale voegen zijn aan de onderzijde afgewerkt als imitatiehoutsnijwerk. Samen met het ruime dak-overstek met in de geveltop sierlijk echt houtsnijwerk geeft dit het geheel een chaletachtig uiterlijk. Het zijn typische kenmerken van de dan in zwang zijnde Zwitserse chaletstijl.
Het sociëteitsgebouw herbergt in de kelder een heuse kegelbaan waar bier en sportief plezier prima samengaan. Sinds 1962 hebben de kegelvrienden van Ceres hier hun vaste onderkomen. Voor die tijd maakt de studentenkegelvereniging De Omsmijters gebruik van een kegelbaan elders in de stad. Sinds haar oprichting in 1895 wordt er gekegeld in een aangebouwde pijpenla bij Schouwburg Junushoff. Dit is overigens niet de eerste kegelbaan in Wageningen. Het oudste ons bekende kegelgebouw stond in de tuin van Havenstraat 4. Bierhandelaar Gustav Kaupe bestierde hier een bierlokaal waar Ceresstudenten vanaf 1883 enkele jaren op gezette tijden wekelijks gebruik van maakten.
17 STADION DE WAGENINGSE BERG
verbinding van voetbalvrienden
Generaal Foulkesweg 108, 6703 DS Wageningen
11:00–17:00 uur openstelling en rondleidingen
Vandaag de dag zijn het vele fanatieke hondenpootjes die gebruik maken van de oefengrasmat op de Wageningse Berg. Kynodogs traint hier al jaren de baasjes van onze geliefde viervoeters. Inmiddels is het meer dan dertig jaar geleden dat deze grasmat en het hoofdveld de noppen van de profvoetballers van FC Wageningen te verstouwen kregen. De tijd vliegt, het lijkt nog zo kort geleden, maar het is toch
echt 1992 wanneer het laatste fluitsignaal klinkt voor de profclub. Al meer dan drie decennia geen ‘shotte met de bledder op de Waogeningsche huch’.
Of toch wel? Dankzij de inspanningen van Vereniging Vrienden Stadion de Wageningse Berg ligt het stadion er nog altijd fier en fris bij. In 2003, ruim tien jaar na het roemloze faillissement, is deze vereniging opgericht om de historie van de voormalige profclub levend te houden en de verregaande verloedering van het stadion een halt toe te roepen. En dat lukt wonderbaarlijk goed. Wekelijks komen enthousiaste vrijwilligers bijeen voor het bijhouden van stadion en sportveld, in overleg met eigenaar en investeerder BOEi. Maar vooral ook komen ze samen om de verhalen te delen uit de gloriejaren van weleer. Met elkaar en met oud-spelers. Tijdens Open Monumentendagen en andere gelegenheden delen de vrijwilligers hun kennis graag met geïnteresseerden. Samen met een derde speler, Hotel de Wageningsche Berg, is het mogelijk dat dit sportief stukje cultureel erfgoed ook weer echt professioneel wordt bespeeld. Vorig jaar zijn de Oranje Leeuwinnen er neergestreken voor een trainingskamp, juli dit jaar bespeelde Ajax de Wageningse grasmat. Faciliteiten voor overnachting en training op een steenworp afstand van elkaar. En dat alles mooi besloten op de Wageningse Berg.
